getijmodellen

Getijmodellen zijn wiskundige of numerieke representaties van de getijden in kustwateren, zeeën en estuaria. Ze beschrijven hoe zeeniveau en stromingen variëren door de zwaartekrachtsinvloeden van maan en zon, de topografie van de bodem en kustlijnen, en de interacties met de atmosfeer.

Er bestaan twee hoofdtypen. Harmonicamodellen decomponeren het zeeniveau in periodieke harmonische componenten en leveren snelle voorspellingen voor lange termijnen. Numerieke stromingsmodellen lossen de waterbeweging op met 2D of 3D formuleringen (bijvoorbeeld shallow-water- of Navier-Stokes-vergelijkingen) en kunnen getij, getij-surge en estuariene processen integreren.

Modellen vereisen gedetailleerde bathymetrie en topografie, geschikte grensvoorwaarden aan open zee en vaak meteorologische input. Voor kalibratie worden modeluitkomsten vergeleken met meetpunten van getijdenstations en satellietgegevens, waarna parameters worden aangepast om de nauwkeurigheid te verbeteren.

Toepassingen zijn onder meer kustbescherming, vloed- en havenplanning, sedimenttransport en kustmorfologie, en risicoanalyse bij extreme waterstanden. Modellen ondersteunen operationele voorspellingen en ontwerpbeslissingen bij infrastructuur en aanpassingen aan klimaatverandering.

Beperkingen zijn afhankelijk van de resolutie van bathymetrie, de kwaliteit van grensvoorwaarden en de representatie van atmospherische invloeden. Complexe estuariële netwerken en niet-lineaire processen blijven uitdagend. Verdere ontwikkelingen richten zich op hogere resolutie, data-assimilatie en koppeling met bodem, zoetwaterbeheer en klimaatscenario’s.