geslagen

Geslagen is het voltooid deelwoord van het Nederlandse werkwoord slagen, wat wort hier betekent “slaan”, “behalen” of “slagen in iemand of iets te treffen”. Het functioneert als bijvoeglijk naamwoord of predikaat en heeft meerdere betekenissen afhankelijk van de context.

De meest voorkomende betekenis is ‘verslagen’ of ‘overwonnen’. In sport, verkiezingen of andere competities wordt iemand of een team geslagen genoemd wanneer ze zijn verslagen: bijvoorbeeld de tegenstander is geslagen, of het team werd in de finale geslagen. Het woord drukt dan een gevoel van nederlaag of verlies uit zonder te suggereren wie de oorzaak is.

Een tweede belangrijke betekenis komt uit de economie en nijverheid: in de numismatiek (muntkunde) verwijst geslagen naar het slaan of mengen van metaal in een vorm om een munt of medaille te produceren. Een geslagen munt is een munt die door stempelen is vervaardigd. Deze betekenis benadrukt het fysieke proces van vervaardiging door een mal of pers.

Etymologisch gaat geslagen terug op het Oudgermaanse wortelwerk voor slaan, met verwante woorden in het Duits (schlagen) en het Engels (to strike/slug). Het is verwant aan andere vormen zoals geslaagd, dat in de betekenis ‘geslaagd voor een examen’ of ‘geslaagd in een doel’ gebruikt wordt; dit laatste betekent echter iets anders dan de betekenis van geslagen als ‘verslagen’.

Samengevat verwijst geslagen hoofdzakelijk naar verslagen zijn, maar kan ook slaan op het vervaardigen van munten door stamping. Het woord heeft een duidelijke link met het algemene Duitse en Germaanse woordveld rond slaan en raken.