gedetineerde

Een gedetineerde is een persoon die in detentie is gesteld, meestal in een gevangenis of een soortgelijke inrichting, als gevolg van een straf of voorlopige hechtenis. In Nederland wordt vaak onderscheid gemaakt tussen voorlopige hechtenis en uitvoering van een straf: bij voorlopige hechtenis verblijft iemand in een huis van bewaring of gevangenis terwijl de zaak nog loopt; bij de uitvoering van een straf dient iemand een gevangenisstraf uit in een penitentiaire inrichting. Ook kan iemand met een bijzondere maatregel, zoals tbs, in detentie verblijven.

Detentie-omstandigheden variëren per inrichting, maar kennen doorgaans een vast regime met beperkte vrijheden. Gedetineerden wonen in cellen of kamers en nemen deel aan werk, scholing, sport en recreatie. Bezoek is mogelijk in beperkte vormen en communicatie met buitenwereld wordt gereguleerd. Veiligheid en toezicht door personeel vormen een belangrijk onderdeel van het dagelijkse leven in detentie.

Rechten en plichten van gedetineerden omvatten onder meer humane behandeling, toegang tot medische en geestelijke gezondheidszorg, en het recht op juridische bijstand en informatie over de zaak. Gedetineerden kunnen onder bepaalde voorwaarden verlof krijgen, contact hebben met familie en recht hebben op het indienen van klachten. In detentieplaatsen gelden procedures om mishandeling te voorkomen en privacy waar mogelijk te respecteren.

Het doel van detentie is zowel straffen en gehoorzaamheid aan de wet als beperking van risico’s voor de maatschappij, maar ook re-integratie. Daartoe worden programma’s aangeboden op gebieden als arbeid, onderwijs, verslavingszorg en psychische zorg, met het oog op een mogelijke terugkeer in de samenleving.