gastheerfactoren

Gastheerfactoren zijn kenmerken van de gastheer die invloed hebben op de kans op besmetting, de ontwikkeling van ziekte en de ernst van een aandoening veroorzaakt door pathogenen. Ze bepalen mede wie vatbaar is en hoe een ziekte verloopt, in interactie met pathogenese en omgevingsfactoren. Gastheerfactoren kunnen de respons op preventie en behandeling mede bepalen.

De belangrijkste categorieën omvatten biologische, fysiologische en gedragsmatige factoren. Biologische factoren zijn onder meer immuunstatus en genetische aanleg, zoals erfelijke varianten die de receptie van pathogenen beïnvloeden (bijvoorbeeld genetische factoren die de kans op hiv-infectie of malaria beïnvloeden). Leeftijd en geslacht spelen vaak een rol, net als hormoonstatus. Fysiologische kenmerken betreffen anatomische barrières en slijmvliesintegriteit, die de toegang van ziekteverwekkers tot het lichaam beïnvloeden. Metabole en nutritionele factoren, zoals ondervoeding en diabetes, kunnen de vatbaarheid en het beloop van ziekten verslechteren. Het weefsel- en microbioomlandschap, zoals de darm- en huidmicrobiota, kan de colonisatie door ziekteverwekkers beïnvloeden. Gedrags- en omgevingsfactoren, zoals vaccinatiestatus, roken, alcohol- gebruik, seksuele gedragingen, reistijd en toegang tot gezondheidszorg, spelen eveneens een rol.

Kennis over gastheerfactoren helpt bij het inschatten van risico’s, het voorspellen van ziekteverloop en het afstemmen van preventie en behandeling. Sommige gastheerfactoren zijn modificeerbaar (voeding, rook- en alcoholgebruik, vaccinatie, behandeling van immunodeficiëntie), andere zijn minder veranderlijk (leeftijd, genetica). In onderzoek worden gastheerfactoren onderzocht via epidemiologische en moleculaire studieontwerpen om hun bijdrage aan ziekteverschijnselen vast te stellen.