foutomstandigheden

Foutomstandigheden is een term die vooral in de techniek en veiligheid wordt gebruikt om de situatie te beschrijven waarin een systeem niet aan de normale specificaties of operationele eisen voldoet. Dit kunnen defecten, storingen of ongewone omgevingseisen zijn waardoor de prestaties verminderen of de veiligheid in gevaar komt. Het begrip wordt gebruikt bij ontwerp, testen en beheersing van systemen.

Toepassingsgebieden zijn onder meer elektrische en elektronische installaties, mechanische systemen, software en civiele infrastructuur. In al deze domeinen vormen foutomstandigheden aanleiding voor extra waarborgen zoals fault tolerance, redundantie en beveiligingsmaatregelen. Het doel is om tijdens of na een fout toch veilige werking of een gecontroleerde stilstand mogelijk te maken.

Voorbeelden van foutomstandigheden zijn kortsluiting, overbelasting, defecte sensoren, softwarefouten, en afwijkingen in omgeving zoals hogere of lagere temperatuur, vibraties of vochtigheid. Dergelijke omstandigheden kunnen leiden tot prestatieverlies, systeemuitval of gevaarlijke situaties als ze niet adequaat worden afgedekt.

Ontwerpers en engineers analyseren foutomstandigheden via veiligheids- en betrouwbaarheidsmethoden, zoals foutmodus- en effectenanalyse (FMEA) en foutboomanalyses (FTA), en voeren tests uit onder foutcondities. Internationale normen voor functionele veiligheid, zoals IEC 61508, beschrijven hoe systemen zodanig worden ontworpen dat foutomstandigheden veilig worden afgehandeld en de impact beperkt blijven.