feedbackloopen

Feedbacklopen is een term die in sommige bronnen wordt gebruikt als variant op feedbackloop of als meervoudsvorm; in standaard Nederlands wordt vaker gesproken van een feedbackloop (meervoud feedbacklussen). In elk geval verwijst het naar een dynamisch proces waarin informatie over de output van een systeem wordt teruggevoerd als input, zodat het toekomstige gedrag van het systeem wordt beïnvloed.

Een typische feedbackloop bestaat uit een sensor die de output meet, een regelaar of comparator die het verschil met de gewenste toestand bepaalt, en een actuator die corrigerende acties uitvoert. Er bestaan twee hoofdtypen: negatieve (remmende) feedback, die afwijkingen terugdringt en stabiliteit bevordert, en positieve (versterkende) feedback, die afwijkingen kan versterken en zo snelle overgang of oscillaties kan veroorzaken.

Belangrijke ontwerpfactoren zijn tijdvertraging, ruis, gain en de afstemming tussen sensor, regelaar en actuator. Te veel vertraging of een te hoge gain kan leiden tot oscillaties of instabiliteit; een goed gedempt systeem behaalt gewenste responstijden en minimale overshoot.

Toepassingsgebieden zijn onder meer automatische regelaars in de industrie, controle- en systeemsontwerp; biologische systemen en ecologie waar feedback tussen processen populatiestijgingen regelt; en softwareontwikkeling en productbeheer waar feedbackloops voorkomen in agile processen zoals build-measure-learn en continue verbetering.

Historisch gezien komen feedbacklopen uit de cybernetica en de verkenning van regel- en informatiestromen; prominente bijdragen kwamen van Norbert Wiener en andere pioniers in de jaren 1940–1960. Methods en evaluatie richten zich op stabiliteit, convergentie en veerkracht met behulp van modellering, simulatie en experimenten.