familieomvang

Familieomvang is het aantal personen dat deel uitmaakt van een familie- of huishoudelijke eenheid. In demografische context verwijst het meestal naar het totale aantal mensen die samen wonen en onderling familie- of verwantschapsbanden hebben. De precieze definitie varieert per land en per onderzoek: sommige definities tellen alleen de kernfamilie (ouders en kinderen), anderen nemen ook uitbreidingen zoals grootouders of overige huisgenoten mee.

Metingen gebeuren doorgaans via volkstellingen of demografische enquêtes. Belangrijke variabelen zijn het aantal bewoners van een huishouden, de relatie tussen bewoners en de leeftijdsopbouw van het gezin. Door de verschillende definities is vergelijking tussen landen of tijdstippen niet altijd rechtstreeks; naar vergelijking is vaak nodig.

Trends in familieomvang variëren sterk per regio. In veel westerse en stedelijke gebieden daalt de gemiddelde familieomvang door lage geboortecijfers en een toename van eenpersoonshuishoudens of kleinere kerngezinnen. In andere delen van de wereld kan vergroting of het bestaan van uitgebreide familieverbanden nog steeds voorkomen, beïnvloed door cultuur, armoede en migratie.

Implicaties voor beleid en planning zijn onder meer de vraag naar woningen, onderwijs, zorg en pensioenvoorzieningen. Beleidsmakers gebruiken schattingen van familieomvang om toekomstige behoeften te beoordelen en om demografische ontwikkelingen te monitoren. Voor actuele cijfers worden doorgaans nationale statistiekbureaus en internationale databronnen geraadpleegd, zoals CBS in Nederland of de Verenigde Naties.