factorprijzen

Factorprijzen zijn de beloningen die betaald worden aan de productiefactoren in een economie. De belangrijkste productiefactoren zijn arbeid, kapitaal, natuur en ondernemerschap. Voor arbeid is de gebruikelijke beloning het loon; voor kapitaal de rente; voor natuur de huur; voor ondernemerschap de winst.

Deze prijzen ontstaan in markten waar vraag en aanbod van factoren elkaar ontmoeten. In de theorie worden factorprijzen vaak verklaard door de marginale productiviteit: het loon wordt verondersteld gelijk te zijn aan de marginale productiviteit van arbeid, de rente aan de marginale productiviteit van kapitaal, en de huur aan de marginale productiviteit van natuur. In de praktijk spelen daarnaast onderhandelingsmacht, wet- en regelgeving, instellingen en beleidsmaatregelen een belangrijke rol bij de totstandkoming van factorprijzen.

Factorprijzen weerspiegelen zowel productie-efficiëntie als schaarste en beïnvloeden de verdeling van inkomens in een economie. Veranderingen in technologie, scholing, internationalisering en kapitaalaccumulatie kunnen de relatieve prijzen van factoren verschuiven, wat op zijn beurt investerings- en arbeidskeuzes beïnvloedt. Beleid en instituties kunnen deze prijzen eveneens sturen, bijvoorbeeld via minimumloon, fiscale maatregelen, arbeidsmarktsubsidies en regulering.

Samenvattend vormen factorprijzen een cruciaal kanaal waardoor productie en inkomensverdeling in een economie worden bepaald. Zij vormen de economische prikkels voor arbeid en kapitaal en reageren op technologische ontwikkelingen, demografische veranderingen en beleidskaders.