ervaringsperspectief

Ervaringsperspectief is een benadering waarbij de kennis en inzichten die iemand opdoet door eigen ervaringen met zorg, ziekte, beperking of maatschappelijke achterstanden centraal staan bij beleid, zorgontwerp, onderzoek en uitvoering. Het uitgangspunt is dat mensen zelf kunnen aangeven wat wel en niet werkt in de dagelijkse praktijk, inclusief de impact van stigma, bureaucratie en systeemkeuzes. Deze ervaringskennis wordt gezien als een waardevolle aanvulling op formele professionele expertise.

Toepassing en rollen

In de gezondheidszorg, maatschappelijke zorg en het sociaal beleid worden mensen met leefervaring betrokken als ervaringsdeskundigen en partners in co-productie en participatief onderzoek. Ze kunnen deelnemen aan adviesraden, trainingen verzorgen, processen beïnvloeden en samenwerken bij de opzet van zorgtrajecten, communicatie en kwaliteitsverbetering. Het doel is om diensten dichter bij de behoeften van gebruikers te brengen en beleid beter af te stemmen op de praktijk.

Voordelen

Het inzetten van het ervaringsperspectief kan de relevantie en toegankelijkheid van zorg vergroten, stigma verminderen, vertrouwen stimuleren en de effectiviteit van interventies verbeteren. Het bevordert participatie, empowerment en lidmaatschap van cliënten bij beslissingen die hen raken, en kan leiden tot betere aansluiting tussen beleid, organisatie en gebruikers.

Uitdagingen

Belangrijke aandachtspunten zijn het voorkomen van tokenisme, duidelijke en passende beloning, training en begeleiding, en het waarborgen van representativiteit en diversiteit. Ook kan er spanning bestaan tussen ervaringskennis en professionele normen; duidelijke rollen en ethische kaders zijn essentieel voor duurzame samenwerking. Zie ook co-productie en patiëntgerichte zorg.