emissiehandelachtige

Emissiehandelachtige is een term die in beleidsanalyse wordt gebruikt om instrumenten aan te duiden die lijken op emissiehandel, maar die niet noodzakelijk een volwaardig cap-and-trade-systeem zijn. Deze benadering berust op marktmechanismen waarbij prijsprikkels voor emissies worden gecreëerd en rechten, kredieten of permitten verhandelbaar zijn, met als doel kosteneffectief emissiereducties te realiseren.

Belangrijke kenmerken zijn onder meer een doelstelling of limiet op uitstoot, verhandelbare rechten of credits, mechanismen voor toewijzing of generatie van kredieten, handelsplatformen, en robuuste monitoring, reporting en verificatie (MRV). In tegenstelling tot een volledig ETS kan een emissiehandelachtig instrument echter verschillen in de reikwijdte, dekkingsgraad of de wijze van naleving. Zo kan het cap ver afzijdig staan van de totale nationale uitstoot, kunnen kredieten afkomstig zijn van reducties buiten het cap-systeem (offsets), of kan de sectorbreedte beperkt zijn. Toewijzing van rechten kan vrij plaatsvinden of gerelateerd zijn aan benchmarks, subsidies of prestatie-eisen.

Toepassingen en voorbeelden variëren sterk: beleidsmakers gebruiken emissiehandelachtige instrumenten vaak als hybride of overgangsoplossing wanneer een volwaardig ETS niet haalbaar of gewenst is. Voorbeelden zijn sectorale kredietsystemen, baselines met handel in credits, of land- en brancheprogramma’s die emissiekredieten verhandelbaar maken. Het onderscheid met puur emissiehandel ligt vooral in de mate van binding van het cap en in de ontwerpkeuzes rond kredieten, dekking en naleving. Voordelen zijn kostenoptimalisatie en prikkels voor innovatie; nadelen kunnen complexiteit, mogelijkheden voor misbruik en prijsvolatiliteit zijn.