eclectisch

Eclectisch is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat een aanpak, houding of stijl beschrijft die niet vasthoudt aan een enkele doctrine of traditie, maar elementen uit verschillende bronnen selecteert. Een eclectische benadering combineert ideeën, technieken of motieven uit diverse systemen of periodes.

Oorsprong: uit het Griekse eklektikos 'selectief', van eklegein 'kiezen'. Het woord kwam via het Frans éclectique of het Engels in het Nederlands terecht. In het Nederlands verwijst eclectisch veelal naar filosofie, architectuur, kunst, design en muziek.

In de filosofie verwijst eclectisme naar een methode die concepten uit meerdere filosofische stromingen samenbrengt om een probleem op te lossen. In architectuur en kunst is een eclectische stijl een mengvorm die kenmerken uit verschillende historische perioden combineert, bijvoorbeeld klassieke elementen met gotische of renaissancistische motieven.

Voordelen van eclectisme zijn onder meer flexibiliteit, een breed referentiekader en aanpassingsvermogen. Nadelen zijn een mogelijke gebrek aan samenhang en het risico van oppervlakkige menging; in academische contexten wordt eclectisme vaak vergeleken met dogmatische of puristische benaderingen.

Eclectisch moet niet worden verward met syncretisme, dat verschillende geloofssystemen tot een nieuw, verenigd systeem samenvoegt, terwijl eclectisme doorgaans onderscheidene elementen in een samengesteld geheel bewaart.