drugontdekking

Drugontdekking is het proces waarmee potentiële geneesmiddelen worden geïdentificeerd, beoordeeld en voorbereid voor klinische evaluatie met als doel een veilig en effectief geneesmiddel te ontwikkelen. Het traject begint met targetidentificatie en -validatie: onderzoekers bepalen welke biologische doelen betrokken zijn bij een ziekte en of modatie ervan therapeutisch voordeel oplevert. Vervolgens vindt screening van chemische libraries plaats om hits te vinden. Hits worden via lead-optimisatie omgezet in lead candidates, waarbij potentie, selectiviteit en farmacokinetische eigenschappen verbeterd worden.

Na preklinische evaluatie—waar in vitro en in vivo toxicologie, farmacokinetiek en exploratieve toxicologie aan bod komen—wordt een klinisch dossier ingediend bij regelgevende instanties (IND in de VS, CTA in de EU) om klinische studies te starten.

Klinische ontwikkeling omvat drie fasen. Fase I onderzoekt veiligheid en dosering bij gezonde vrijwilligers of patiënten; fase II onderzoekt effectiviteit en bijwerkingen bij een beperkte groep; fase III bevestigt effectiviteit en veiligheid in grote populaties. Bij positieve resultaten wordt een marketingautorisatieaanvraag ingediend bij regulators zoals FDA of EMA. Na toelating blijft farmacovigilantie vereist.

Veel gebruikte benaderingen in drugontdekking zijn onder meer high-throughput screening, structureel-gedreven design, fragment-gebaseerde discovery en in silico modellering. Partijen treden meestal op als industrie, academische instellingen en biotechnologiebedrijven, met aandacht voor patenten en ethische overwegingen. Type geneesmiddelen omvatten kleine moleculen en biologics zoals eiwitten en antilichamen.