doseeenheden

Doseeenheden is een verzamelterm voor de eenheden waarin de hoeveelheid van een stof of de hoeveelheid stralingsdosis wordt uitgedrukt. De keuze van de eenheid hangt af van de context, de stof en de relevante meting. In de geneeskunde en farmacologie worden doses meestal uitgedrukt in massa of volume, terwijl bij straling andere eenheden gelden.

Veelgebruikte doseeenheden

- Massa en volume: milligram (mg), microgram (µg), gram (g) en milliliter (mL) of liter (L). Doses worden vaak uitgedrukt als mg/kg of mg per dag, en als de stof in een oplossing zit, kan de concentratie in mg/mL bekend zijn.

- Internationale eenheden: internationale eenheden (IU) worden gebruikt voor bepaalde vitaminen, hormonen en enzymen. De betekenis van één IU varieert per stof en is afhankelijk van gekoppelde referentiewaarden.

- Radiologie en nucleaire geneeskunde: voor stralingsdosis gelden de absorbed dose in gray (Gy) en de dosis-equivalent in sievert (Sv). Activiteit van radioactieve stoffen wordt uitgedrukt in becquerel (Bq) of curie (Ci).

Overdracht en interpretatie

Eenheden zijn contextafhankelijk en mogen niet zonder meer worden omgerekend zonder stofspecifieke informatie. Conversions tussen mg en IU, of tussen mg/mL en mg/dosis, ontbreken vaak omdat de potentie of activiteit per eenheid kan verschillen per stof. Bij dosering is het cruciaal om duidelijke justeringen te maken (bijv. lichaamsgewicht of leeftijd), en om de gebruikte eenheid expliciet te vermelden in voorschriften en etikettering.

Doel en belang

Doseeenheden faciliteren nauwkeurige toediening, doseringsberekeningen en veiligheidscontrole. Heldere notatie voorkomt medicatiefouten en vergissingen bij toediening, opslag en pharmaceutische vervaardiging.