doorslaat

Doorslaat is een Nederlands zelfstandig naamwoord afgeleid van het werkwoord doorslaan, dat ‘doorbreken’ of ‘doorstoten’ betekent. In het taalgebruik wordt doorslaat vooral gebruikt om een beslissende doorbraak te beschrijven, waarbij iets snel brede aandacht krijgt, snel in penetratie of impact groeit, of een tipping point bereikt. Het komt vooral voor in bedrijfsjournalistiek, media en sportcommentaar, waar geput wordt uit het beeld van een plotselinge of krachtige beweging van een product, idee of prestatie.

Etymologie en toon. De samenstelling bestaat uit door- (through, voorbij) en slaan (to strike, to hit). De term is figuurlijk bedoeld en geen technische term in de meeste vakgebieden. Doorslaat geeft nadruk aan tempo en schaal van invloed, niet alleen aan het feit dat een doorbraak heeft plaatsgevonden.

Gebruik en nuance. Doorslaat wordt vaak gekoppeld aan bijvoeglijke namen als snelle, enorme of plotselinge, om het abrupt karakter te benadrukken. Het is verwant aan, maar vaak iets sterker dan het woord doorbraak; doorslaat verwijst meer naar de momentum en de snelle verspreiding na de doorbraak. In rapportages kan het zowel betrekking hebben op markttoetreding, consumentengedrag, als op publieke belangstelling of media-impact.

Zie ook. Doorbraak; marktpenetratie; virale verspreiding. Let op: doorslaat verschilt van deurknal, dat letterlijk een luid krachtig dichtslaande deur beschrijft, terwijl doorslaat een metaforische, trendmatige betekenis heeft.