demotiveren

Demotiveren is het proces waarbij iemands motivatie voor een taak of doel afneemt of verloren gaat. Het verwijst naar handelingen, omstandigheden of interacties die iemand minder gemotiveerd maken. In de praktijk wordt demotiveren vaak besproken in werkomgevingen, het onderwijs en de sportwereld, waar de motivatie van medewerkers, leerlingen of atleten van belang is voor prestaties.

Oorzaken en mechanismen: Demotiveren kan voortkomen uit factoren op individueel niveau (bijvoorbeeld een mismatch tussen interesses en taken, stress of burn-out), op interactieniveau (gebrek aan ondersteuning, oneerlijke of onduidelijke feedback) en op organisatieniveau (onduidelijke doelen, gebrek aan autonomie, onvoldoende middelen). Wanneer extrinsieke prikkels te dominant zijn of intrinsieke motivatie ondermijnd wordt, kan demotivatie toenemen. Gevolgen zijn onder meer minder inzet, lagere prestaties, verminderde betrokkenheid, hoger verzuim en verloop.

Preventie en aanpak: Om demotiveren tegen te gaan, richten veel organisaties zich op factoren die autonomie, competentie en verbondenheid bevorderen. Zulke maatregelen omvatten duidelijke en haalbare doelen, regelmatige en constructieve feedback, erkenning van betrokkenheid en mogelijkheden voor professionele ontwikkeling. Een aanpak die intrinsieke motivatie ondersteunt, helpt doorgaans om demotivatie te voorkomen. Demotiveren beschrijft het handelen dat motivatie verlaagt; demotivatie is de toestand van minder gemotiveerd zijn.