cyclisch

Cyclisch is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat aangeeft dat iets te maken heeft met een cyclus of met herhaling in fasen. Het woord is afgeleid van het Latijnse cyclus via het Griekse kyklos; in het Nederlands is de verwante zelfstandige vorm cyclus en de bijvoeglijke vorm cyclisch.

In de wiskunde wordt cyclisch gebruikt voor structuren die door de herhaalde toepassing van een enkel element kunnen worden gegenereerd. Voorbeelden zijn cyclische groepen en cyclische permutaties, waarin een eenvoudige regelmatige beweging geldt die uiteindelijk een volledig patroon oplevert.

In de scheikunde verwijst cyclisch naar moleculen met een gesloten ringstructuur. Voorbeelden zijn cyclische alkanen en aromatische verbindingen zoals benzeen. Cyclische verbindingen vertonen vaak karakteristieke bondingpatronen en ringvorming die de chemische eigenschappen bepalen.

In het Engels en in economische contexten verschijnt cyclisch ook als aanduiding voor processen die samenhangen met de conjunctuur of seizoensgebonden patronen. Zo spreekt men over cyclische sectoren die gevoelig zijn voor economische opleving en neergang, en over cyclische processen in productie en consumptie. Algemeen kan cyclisch dus slaan op elke herhaalbare cyclus, maar dit impliceert niet per se perfecte periodiciteit; het geeft eerder een terugkerend patroon of herhaling aan.

Zie ook: cyclus, cyclische beweging, periodiciteit, cyclische systemen.