convulsie

Convulsie is een episode van plotselinge, ongerichte hersenactiviteit die kan leiden tot stuipachtige bewegingen, verlies of verandering van bewustzijn, of sensorische en cognitieve verschijnselen. Convulsies kunnen algemeen zijn, waarbij het hele lichaam betrokken is, of focale (partiële) convulsies die in een deel van de hersenen ontstaan. Generaliseerde aanvallen bestaan vaak uit een tonische fase (stijf worden van het lichaam) gevolgd door klonische bewegingen; bij absence-aanvallen is er kortdurend verlies van bewustzijn zonder ritmische bewegingen.

Oorzaken variëren: bij kinderen komen koorts en febriele convulsies voor; bij volwassenen kan epilepsie de oorzaak zijn, maar ook hoofdletsel, beroerte, hersenontsteking, stofwisselingsstoornissen (bijv. laag bloedsuiker), intoxicatie of medicijnbijwerkingen. Soms blijft de oorzaak onduidelijk (cryptogeen).

Diagnostiek gebeurt op basis van anamnese en het beeld van de aanval, met aanvullend onderzoek zoals elektro-encefalografie (EEG) en hersenbeeldvorming (MRI/CT) indien nodig. Bloedonderzoek kan onderliggende oorzaken aantonen.

Behandeling en eerste hulp: tijdens een aanval de persoon beschermen tegen letsel, hoofd ondersteund en ademruimte vrijhouden; de aanval niet proberen te onderdrukken en de bewegingen niet forceren. Noteer start- en eindtijd. Bel direct medische hulp als de aanval langer dan vijf minuten duurt, als er meerdere achtereenvolgende aanvallen volgen, als de persoon gewond raakt, of niet bij bewustzijn komt na de aanval. Na de aanval is rust en geruststelling belangrijk. Langdurige behandeling kan bestaan uit antiepileptische medicatie en behandeling van de onderliggende oorzaak, met leefstijladviezen en veiligheidsmaatregelen.