conventie

Conventie is een Nederlands woord met meerdere verwante betekenissen. In de meest algemene zin verwijst het naar een formele overeenkomst tussen particulieren, overheden of internationale organisaties. Dergelijke conventies leggen rechten en plichten vast en zijn vaak juridisch bindend wanneer ze zijn gesloten en, zo nodig, geratificeerd of toegestaan binnen een rechtsorde. Daarnaast kan de term ook verwijzen naar een vaak vastgestelde gewoonte of norma binnen een groep of samenleving; dit soort conventies zijn gedragsverwachtingen die niet per se juridisch afdwingbaar zijn, maar wel breed worden nageleefd.

In de internationale betrekkingen wordt “conventie” vaak gebruikt als synoniem voor een conventie of verdrag, meestal op multilateral niveau. Voorbeelden zijn de Geneefse Conventies, die het oorlogsrecht en de behandeling van slachtoffers regelen, en andere multilaterale overeenkomsten die rechten en regels vastleggen op specifieke terreinen zoals handel, milieu of mensenrechten.

Daarnaast kan conventie verwijzen naar een bijeenkomst of conferentie, bijvoorbeeld een grootschalig evenement waar professionals, hobbyisten of belanghebbenden samenkomen om kennis uit te wisselen en afspraken te maken.

Het woord is afgeleid van het Franse convention en stamt uit het Latijnse conventio, met betekenissen gerelateerd aan samenkomen en overeenkomsten. In juridisch taalgebied kan het onderscheid tussen conventie en verdrag variëren per jurisdictie, maar beide termen verwijzen doorgaans naar bindende afspraken.