consensusontwerp

Consensusontwerp is een ontwerpmethode die streeft naar uitkomsten die voor een breed scala aan belanghebbenden acceptabel zijn. Het legt de nadruk op samenwerking en gedeelde besluitvorming gedurende het hele ontwerpproces, zodat diverse behoeften, waarden en beperkingen worden geïntegreerd vanaf het begin.

Deze benadering maakt deel uit van de bredere familie van participatief ontwerp, co-design en democratisch ontwerp. In het Nederlands-sprekende ontwerpdomein wordt consensusontwerp toegepast op publieke projecten, producten en digitale diensten, met aandacht voor vroege betrokkenheid van gebruikers, gemeenschappen, professionals en beleidsmakers.

Kernprincipes zijn onder meer inclusieve belanghebbendenanalyse, transparante beoordelingscriteria, open participatieve sessies of charrettes, het opstellen van een ontwercharter en iteratieve prototyping met gestructureerde feedback. Facilitatietechnieken, conflictoplossing en aandacht voor toegankelijkheid en gelijkheid zijn essentieel.

Toepassingsgebieden omvatten stedenbouw en architectuur, gemeentelijke diensten, onderwijsinstellingen, betaalbare woningen, publieke interfaces en digitale platforms.

Voordelen en uitdagingen: Voordelen zijn onder meer bredere legitimiteit, hogere acceptatie, betere afstemming op gebruikersbehoeften en minder latere aanpassingen. Uitdagingen betreffen tijd- en middeleninspanningen, risico op patstelling, machtsongelijkheden, representatie van minderheidsgroepen en de kans dat compromissen de functionaliteit verlagen als ze niet goed worden gemanaged.

Gerelateerde concepten zijn participatief ontwerp, co-design, gebruikersgericht ontwerp en democratisch ontwerp.