cephalopodengroepen

Cephalopoden vormen een klasse van weekdieren die al lange tijd in de oceanen voorkomen. De belangrijkste grote lijnen in deze groep worden doorgaans onderverdeeld in Nautiloidea (nautiloïden), Ammonoidea (ammonieten, uitgestorven) en Coleoidea (coleoïden), waarvan de meeste hedendaagse cephalopoden afstammen.

Nautiloïden kenmerken zich door een externe schelp die meestal spiraalgewonden is, en door meerdere tentakels. Ze vertegenwoordigen een oudere linie binnen de cephalopoden en komen vandaag nog voor in beperkte aantallen, vaak in diepere waterlagen.

Ammonoïden zijn uitgestorven ammonieten met spiraalvormige schelpen en vaak ingewikkelde patronen op het oppervlak. Zij speelden lange tijd een sleutelrol in mariene ecosystemen en zijn bekend uit fossielen wereldwijd; ze stierven uit aan het eind van het Krijt.

Coleoïden vormen de grootste groep levende cephalopoden en omvatten octopussen, inktvissen en zeekatten. Octopussen hebben acht armen en kennen geen externe schelp. Inktvissen en zeekatten (Decapodiformes) hebben acht armen en twee lange tentakels die worden ingezet bij de vangst; zeekatten bezitten een intern skelet, de cuttlebone, terwijl inktvissen een pen hebben. Uitgestorven coleoidverwanten zoals belemnieten komen voor in fossielen en bieden inzicht in de evolutie van deze groep.

Cephalopoden vertonen grote variatie in vorm en leefstijl, variërend van bodembewoners tot open-water jagers. Hun lange fossiele geschiedenis en moderne diversiteit maken ze tot sleutelorganismen in mariene ecosystemen en in wetenschappelijk onderzoek.