capillairdensiteit

Capillairdensiteit is een maat voor het aantal capillairen in een bepaald gebied of volume van weefsel. In de fysiologie en anatomie wordt capillairdensiteit vaak uitgedrukt als het aantal capillairen per vierkante millimeter (capillairdensiteit, CD) of als capillairlengte-dichtheid per volume-eenheid (Lc). Een gerelateerde maat is de capillary-to-fiber ratio (C/F), die de verhouding aangeeft tussen het aantal capillairen en spiervezels in een gegeven gebied. Daarnaast wordt soms gesproken van capillaire volume-dichtheid, als aanduiding voor het aandeel weefsel dat door capillairen wordt doordrongen.

Capillairdensiteit is van belang omdat het de afstand bepaalt die zuurstof, kooldioxide en voedingsstoffen moeten afleggen tussen bloed en cellen. Een hogere capillairdensiteit kan de bloedtoevoer en de diffusie-efficiëntie verbeteren, vooral bij verhoogde metabole vraag, zoals bij inspanning of herstel. Omgekeerd kan een lagere densiteit de diffusieafstand vergroten en de energietoevoer belemmeren, wat bij ziekte of veroudering tot compensatoire veranderingen kan leiden.

Factoren die capillairdensiteit beïnvloeden zijn onder meer training, leeftijd en ziekten. Duursporttraining verhoogt doorgaans de capillairdensiteit in skeletspierweefsel, wat bijdraagt aan betere aerobe prestaties. Veroudering en pathologische aandoeningen zoals diabetes mellitus en palliate-perifere vaatziekten kunnen de capillairdensiteit verminderen of de structuur ervan aantasten.

Metingen van capillairdensiteit worden uitgevoerd via histologie en beeldvorming. Histologische analyses maken gebruik van capillairstoffen of antilichamen tegen endotheelschilvliezen om capillairen te tellen, terwijl gevorderde beeldvormingstechnieken (bijv. contrast-ondersteunde echografie of MRI) herverdeling en totale capillaire netwerken in vivo kunnen visualiseren.