capaciteitsplan

Een capaciteitsplan is een overzicht en raamwerk waarin wordt vastgesteld op welke manier een organisatie de benodigde operationele capaciteit organiseert om aan de vraag te voldoen. Het bestrijkt meestal meerdere horizon zoals langetermijn (strategisch), middellangetermijn (tactisch) en kortetermijn (operationeel). Het doel is om knelpunten te voorkomen, flexibiliteit te waarborgen en de kosten in verhouding tot de gevraagde output te beheersen. Capaciteitsplanning vindt plaats in productie- en dienstverleningsomgevingen en ook in IT en logistiek.

Essentiële onderdelen zijn de vraagprognose, de huidige capaciteit en benutting, bottlenecks en afhankelijkheden, en de beschikbare opties om capaciteit aan te passen. Opties kunnen zijn: overwerk of flexibel personeel, inhuur of outsourcing, investeringen in machines of software, en procesverbeteringen of capaciteitsuitbreiding. Het plan beschrijft ook constrains zoals levertijden, kapitaalkosten, en personeelbeschikbaarheid en legt de verwachte kosten en baten vast per optie.

Het opstellen van een capaciteitsplan volgt meestal stappen zoals: verzamelen van vraagprognoses, analyseren van huidige capaciteit en gaps, genereren en evalueren van alternatieven, kiezen en implementeren van een optie, en monitoren van voortgang en actualisaties aan de hand van realisatiegegevens en gewijzigde vraag.

Capaciteitsplannen worden vaak geïntegreerd met operationele plannen zoals het productieplan, budget en service-niveauafspraken. Met what-if-scenario's en prestatie-indicatoren zoals benutting, doorlooptijd en servicegraad worden risico's beheerd en bijgestuurd.