bypassverhouding

De bypassverhouding (in het Engels vaak aangeduid als bypass ratio, afgekort BPR) is een parameter van turbofan-motoren die de verhouding aangeeft tussen de massa lucht die langs de kern stroomt en de massa lucht die langs de bypass-duct om de kern heen stroomt en daarna via de uitlaat wordt uitgeblazen. Formeel: BPR = m_bypass / m_core. De bypasslucht passeert de verbrandingskamer niet en levert grotendeels mechanische voortstuwing door versnelling in de bypass-tunnel.

Typische waarden liggen voor commerciële turbofan-motoren meestal tussen circa 5 en 12. Sommige moderne ontwerpen bereiken hogere waarden, richting 15 of meer. Lage bypass-verhoudingen (low-bypass, vaak onder 3) komen vooral voor in militaire en snelheidsgerichte toepassingen, terwijl hoge bypass-verhoudingen (high-bypass, meestal boven 5) gebruikelijk zijn bij civiele passagiersvliegtuigen.

Betekenis voor prestaties en omgeving: een hogere bypassverhouding verhoogt de algehele thermische efficiëntie en verlaagt het specifieke brandstofverbruik bij subsonische vlucht, en verlaagt doorgaans ook het geluid. Dit komt doordat een groter deel van de voortstuwing voortkomt uit de traagere bypasslucht. Nadelen zijn grotere en zwaardere motoretsen, meer vereiste inbouwruimte en soms hogere kosten. De bypassverhouding is daarmee een cruciale ontwerpparameter die de balans bepaalt tussen efficiëntie, gewicht, afmetingen en geluid van het vliegtuig.

Ontwerp en toepassing: BPR wordt beïnvloed door de diameter van de fan, de bypass-duct en de circulatie van lucht rondom de kern. Het werkt samen met andere ontwerpparameters zoals de fandrukverhouding en de kerndrukverhouding om de gewenste prestatie- en emissie-eigenschappen te bereiken.

---