botkanker

Botkanker, ook wel blaaskanker genoemd, is een tumor van de blaas. De meeste gevallen ontstaan in het binnenste bekleden van de blaas (urotheel) en worden urotheliale of transitiecelcarcinomen genoemd. Zeldzamere typen zijn plaveiselcelcarcinoom en adenocarcoom.

Symptomen: de meest voorkomende presentatie is bloed in de urine zonder pijn (hematurie). Ook kunnen frequent urineren, branderig gevoel bij het plassen of een onvolledig gevoel van urineren voorkomen. Sommige tumoren geven pas klachten bij gevorderd stadium.

Diagnose en staging: vermoedelijk op basis van urineonderzoek en cytologie, gevolgd door cystoscopie met biopsie. Beeldvorming (CT- of MRI-scan en CT urographie) beoordeelt de omvang en mogelijke uitzaaiingen. De diagnose en het stadium komen meestal vast tijdens TURBT (transurethrale resectie van blaas/tumor) met pathologisch onderzoek.

Behandeling: Niet-spierinvasieve blaaskanker (NMIBC) wordt meestal behandeld met TURBT, gevolgd door intravesicale therapie zoals BCG of mitomicine C. Spierinvasieve kanker (MIBC) vereist vaak radicale cystectomie met chemotherapie (bij voorkeur cisplatin-gebaseerd) en soms radiotherapie; bladder-sparing protocollen bestaan alleen bij selecte patiënten. Tot de opties behoren ook chemoradiotherapie en klinische trials.

Prognose en preventie: de prognose hangt sterk af van het stadium en de tumorklasse. Over het algemeen geldt: vroege detectie heeft een betere uitkomst. Risicofactoren zijn roken, beroepsmatige blootstelling aan carcinogene stoffen, en chronische blaasontsteking; schistosomiasis is relevant in bepaalde regio's. Preventie richt zich op stoppen met roken en het beperken van blootstelling aan schadelijke chemicaliën.