besluitarmoede

Besluitarmoede is een term uit de psychologie en het management die verwijst naar de spanning en het besluitvormingsproces dat iemand ervaart bij het maken van een keuze. Bij besluitarmoede worstelen mensen met het selecteren uit meerdere opties, soms zelfs wanneer de opties duidelijk lijken. Het leidt vaak tot uitstel, verlamming en uiteindelijk tot minder effectieve beslissingen.

Oorzaken zijn onder meer: keuze-overload door veel opties, informatie-overload, angst om de verkeerde keuze te maken, perfectionisme en tijdsdruk. Cognitieve belasting en onzekerheid over de uitkomst versterken de neiging tot besluiteloosheid. Het fenomeen komt voor in zowel individuele als organisatorische contexten en speelt een rol bij consumentengedrag, bij beleid en bij projectmanagement.

Effecten kunnen bestaan uit vertraagde beslissingen of afstel, gemiste kansen, verminderde productiviteit, verhoogde stress en een slechtere uitvoering van plannen. Besluitarmoede kan leiden tot irritatie bij betrokkenen en tot een langdurige afhankelijkheid van advies of goedkeuring.

Om besluitarmoede te voorkomen of te beheersen, kunnen strategieën helpen: beperk het aantal opties tot een beheersbare set, stel duidelijke deadlines, gebruik heuristieken en acceptatienormen zoals “goed genoeg” (satisficing), ontwikkel besluitregels en standaardprocedures, vraag om input van anderen of delegeren, en maak gebruik van besluitvormingsondersteuning zoals checklists en data-analyse. Het vergt vaak oefening om patronen te herkennen en comfortabeler te worden met imperfecte uitkomsten.

Zie ook: keuzestress, analyse-paralyse, besluitvorming, besluitvaardigheid.