beheerscomplexiteit

Beheerscomplexiteit is een maat voor hoe moeilijk het is om een systeem, proces of organisatie te beheren en te controleren, met aandacht voor governance, operaties, onderhoud en veranderingsprocessen. Het begrip wordt gebruikt in onder meer informatiesystemen, productie en openbaar bestuur om de inspanning, risico’s en kosten die samenhangen met beheerde activiteiten te evalueren. Beheerscomplexiteit ontstaat door het aantal onderdelen, de onderlinge afhankelijkheden, variabiliteit in eisen en processen, de snelheid van verandering en de mate van heterogeniteit in systemen en data.

Factoren die beheerscomplexiteit beïnvloeden zijn onder meer de omvang en schaal van de operatie, de diversiteit van technologieën en platforms, de kwaliteit en toegankelijkheid van documentatie, de mate van centralisatie of decentralisatie, de aanwezigheid van regelgeving en compliance-eisen, en de balans tussen stabiliteit en verandering. Organisaties met meerdere leveranciers, verschillende standaarden en snelle innovaties lopen vaak een hogere beheerscomplexiteit.

Gevolgen van hoge beheerscomplexiteit zijn onder meer hogere beheerkosten, langere doorlooptijden, verhoogde kans op fouten en incidenten, moeizame incidentrespons en beperkte wendbaarheid. Een hogere complexiteit kan de betrouwbaarheid verminderen en de totale eigendomskosten verhogen.

Metingen en aanpak: beheerscomplexiteit kan worden gevolgd via indicatoren zoals onderhoudsinspanning, gemiddelde herstelduur (MTTR), aantal interfaces, change failure rate en tijd tot implementatie. In software kan men werken met cyclomatische complexiteit en koppeling- en cohesie-indicatoren. Beheersingsstrategieën richten zich op standaardisatie, modularisatie, duidelijk eigenaarschap, automatisering, consolidatie van systemen, en duidelijke governance en documentatie. Toepassingsdomeinen zijn IT-infrastructuur en software, bedrijfsprocessen, productiesystemen en publieke dienstverlening.