behandelingsgroep

Behandelingsgroep is een term die in het Nederlands wordt gebruikt om de groep deelnemers aan te duiden die een specifieke behandeling of interventie ontvangen, hetzij in een onderzoeksstudie, hetzij in een zorgprogramma. In klinisch onderzoek wordt deze groep vaak vergeleken met de controlegroep (of placebogroep) om de werking en veiligheid van een behandeling te beoordelen. De deelnemers worden doorgaans random toegewezen aan de behandelingsgroep of aan de controlegroep, zodat verschillen in uitkomsten aan de behandeling kunnen worden toegeschreven.

In een klinische trial verwijst de behandelingsgroep naar de deelnemers die de onderzochte behandeling krijgen, terwijl de controlegroep ontvangt wat als vergelijking geldt (placebo of standaardzorg). In de praktijk of in therapiecontext kan de term ook verwijzen naar een groep patiënten die samen een behandelprogramma volgen, zoals groepspsychotherapie of multidisciplinaire pijnbehandeling, onder begeleiding van zorgprofessionals en volgens een vastgesteld protocol.

Belangrijke overwegingen bij het gebruik van de term zijn onder meer ethische goedkeuring en geïnformeerde toestemming, naleving van het protocol, en mogelijke bias door gebrek aan blinding of door uitval van deelnemers. De term komt veel voor in medisch tijdschriften, proefopzetten en richtlijnen in Nederland en België.

Voorbeelden: in een experiment met een nieuw antidepressivum ontvangen deelnemers in de behandelingsgroep het medicijn, terwijl de controlegroep een placebo krijgt. In een ziekenhuispijnkliniek kan een behandelingsgroep deelnemen aan een zes weken durend multidisciplinair pijnmanagementprogramma.

Zie ook: controlegroep, placebo, randomisatie, klinisch onderzoek, groepsbehandeling.