bakterii

Bakterie to mikroskopijne organizmy jednokomórkowe należące do domeny Bacteria. Są prokariotami, co oznacza, że nie mają jądra ani wyodrębnionych organelli otoczonych błoną. Zwykle mają rozmiar 0,2–2 μm i różnorodne kształty: kuliste (koki), cylindryczne (pałeczki) oraz spiralne. Ich budowa obejmuje błonę komórkową, ścianę z peptydoglikanu, cytoplazmę i rybosomy; materiał genetyczny to najczęściej kolisty chromosom DNA zlokalizowany w nukleoidzie.

Rozmnażają się głównie przez podział binarny, ale mogą również wymieniać geny drogą transferu poziomego: transformację, transdukcję i koniugację, co zwiększa różnorodność genetyczną. Metabolizm bakterii jest bardzo zróżnicowany: bywają fotosyntetyczne i chemotrofne, tlenowe lub beztlenowe, a także fakultatywnie tlenowe. Potrafią wykorzystać różne źródła węgla i energii, co pozwala im przetrwać w zróżnicowanych środowiskach.

Środowisko bakteryjne jest bogate w różnorodne siedliska: gleby, wody, powietrze i organizmy żywe. Odgrywają kluczowe role w ekosystemach, m.in. w obiegu azotu, rozkładzie substancji organicznych i mineralizacji składników. W praktyce mają zastosowanie w biotechnologii, przemyśle spożywczym i medycynie, a także jako modele badawcze (np. Escherichia coli).

Nie wszystkie bakterie są patogenne; wiele gatunków jest korzystnych dla zdrowia człowieka i środowiska, na przykład w mikrobiocie jelitowym. Jednak niektóre z nich wywołują choroby lub niosą ryzyko związane z opornością na antybiotyki. Zrozumienie różnorodności bakteryjnej i jej funkcji ma kluczowe znaczenie dla biologii, medycyny oraz ochrony środowiska.