antybiotyki

Antybiotyki to leki stosowane w leczeniu infekcji bakteryjnych. Mogą działać bakteriobójczo (zabijają bakterie) lub bakteriostatycznie (powstrzymują wzrost). Nie są skuteczne przeciwko infekcjom wirusowym ani grzybiczym, dlatego ich stosowanie wymaga diagnozy i często wyniku badań wrażliwości.

Odkrycie penicyliny przez Alexandra Fleminga w 1928 roku zapoczątkowało erę antybiotyków. Obecnie istnieją różne klasy leków, które atakują bakterie na różne sposoby: blokowanie syntezy ściany komórkowej (beta-laktamy), syntezę białek (macrolidy, tetracykliny), replikację DNA (fluorochinolony) oraz syntezę folianów (sulfonamidy, trimetoprim).

Stosowanie antybiotyków powinno opierać się na rozpoznaniu infekcji bakteryjnej i, gdy jest to wskazane, wynikach posiewów i testów wrażliwości. Nie przynoszą korzyści w infekcjach wirusowych. Pełny przebieg leczenia i właściwa dawka pomagają zapobiegać oporności.

Oporność antybiotykowa stanowi rosnący problem zdrowia publicznego. Bakterie nabywają mutacje lub geny oporności, a także mogą wymieniać je między sobą. Nadużywanie i samodzielne stosowanie antybiotyków, nieodpowiednie dawki oraz ich użycie w hodowli zwierząt przyspieszają ten proces. Skuteczne działania to odpowiedzialne przepisywanie, edukacja pacjentów i ograniczanie użycia w rolnictwie, higiena i szczepienia.

Skutki uboczne obejmują reakcje alergiczne, dolegliwości żołądkowo‑jelitowe i rzadziej uszkodzenia narządów. Leki mogą wchodzić w interakcje z innymi preparatami i, w niektórych przypadkach, wpływać na skuteczność doustnych środków antykoncepcyjnych. Antybiotyki zwykle dostępne są na receptę i powinny być przechowywane zgodnie z zaleceniami.