powietrze

Powietrze to mieszanina gazów tworząca atmosferę Ziemi i umożliwiająca życie. Jego główne składniki to azot (N2) – około 78% objętości oraz tlen (O2) – około 21%. Pozostałe gazy, takie jak argon, neon, hel, dwutlenek węgla (około 0,04%), metan i inne śladowe, stanowią resztę. Zawartość wodnej pary (H2O) jest zmienna i może wynosić od śladowych ilości do kilku procent, co wpływa na wilgotność, zjawiska pogodowe i stan chemiczny powietrza. Powietrze zawiera także cząstki stałe i zanieczyszczenia, w zależności od źródeł antropogenicznych i naturalnych.

Powietrze jest bezbarwne, bezwonne i bezsmakowe w czystej formie; jego właściwości fizyczne zależą od temperatury, wilgotności i składu. Na poziomie morza standardowe ciśnienie wynosi 1013 hPa, a gęstość około 1,225 kg/m³ przy 0°C. Wraz z wysokością ciśnienie i gęstość spadają, a temperatura zwykle maleje w troposferze.

Ruch powietrza kształtuje pogodę i klimat. Wiatr powstaje z różnic ciśnienia między masami powietrza; mieszanie warstw i wilgotność prowadzą do chmur, opadów i zjawisk atmosferycznych.

Jakość powietrza ma bezpośrednie znaczenie dla zdrowia i środowiska. Monitoruje się stężenia pyłów PM2,5 i PM10, NO2, SO2, O3, CO i CO2. W wielu krajach stosuje się indeks jakości powietrza (AQI) informujący o zagrożeniach. Powietrze służy także do oddychania, procesów spalania i wentylacji — bez niego nie ma życia na Ziemi. Poza atmosferą powietrze nie występuje; w przestrzeni kosmicznej panuje próżnia.