auteursrechtenorganisatie

Een auteursrechtenorganisatie is een collectieve beheersorganisatie (CMO) die namens makers en rechthebbenden optreedt bij het verlenen van licenties en het incasseren en verdelen van vergoedingen voor het gebruik van auteursrechten. Doel is het eenvoudiger maken van het licentiëringsproces voor zowel gebruikers als rechthebbenden, en ervoor te zorgen dat makers rechtmatig betalen ontvangen wanneer hun werken worden gebruikt.

De organisatie beheert repertoires van werken en zorgt voor registratie van auteurs en uitgevers, zodat licenties kunnen worden verleend voor uiteenlopende vormen van exploitatie. Dit omvat onder andere reproductie, publieke uitvoering, vertoning, en het openbaar maken of distribueren van werken, inclusief digitale uses door online platforms, streamingdiensten en downloadwinkels. Gebruikers zoals radio- en tv-zenders, theaters, cafés, uitgevers en internetbedrijven sluiten vaak standaard- of maatwerklicenties af via de CMO. De inkomsten worden geïnd en vervolgens verdeeld onder de rechthebbenden volgens vooraf vastgestelde regels, die de relatie tussen gebruiksstatistieken en uitkeringen proberen te weerspiegelen.

Leden van een auteursrechtenorganisatie bestaan doorgaans uit auteurs, componisten, uitgevers en soms producenten of beheerders van rechten. Governance vindt plaats via een bestuur dat door de leden wordt gekozen. De organisatie opereert binnen het nationale recht en is vaak aangesloten bij internationale netwerken die grensoverschrijdende licenties en handhaving faciliteren.

Internationaal werken CMOs samen via koepels zoals CISAC en BIEM, zodat licenties voor werken uit andere landen kunnen worden aangeschaft en uitgekeerd. Zo dragen these organisaties bij aan de inkomstenstroom van makers en aan een rechtvaardige verdeling van vergoedingen bij gebruik van creatieve werken.