annotatiegidsen

Annotatiegidsen zijn referentiewerken die bij een tekst een systematisch stel toelichtingen en verwijzingen bieden. Ze helpen lezers te begrijpen wat taal, stijl, historische context en literaire aluzies impliceren en zetten onderzoekbaar detail uiteen zoals tekstuele varianten, boektitels, bronnen en citaten. Doel is het readerend vermogen te vergroten en (onderwijs)beoordeling en vertaling te ondersteunen.

Inhoud en structuur van annotatiegidsen variëren, maar ze bevatten doorgaans expliciete toelichtingen op moeilijke woorden en zinsconstructies, verklaringen van verwijzingen naar historische gebeurtenissen, mythologie, literatuur en wetenschap, evenals commentaar op thema’s, motieven en structuur. Ook worden vaak voetnoten of marginale aantekeningen gebundeld met een bibliografie, concordanties of glossaria. Sommige gidsen zijn thematisch gericht (bijv. een roman, een religieus geschrift) terwijl andere tekstkritisch van aard zijn en tekstuele variants en redactionele beslissingen bespreken. Ze kunnen bestaan als standalone publicatie of als onderdeel van een critical edition.

Gebruikers en toepassingen variëren van studenten en docenten tot vertalers en onderzoekers. Tegenwoordig verschijnen annotatiegidsen zowel in gedrukte vorm als in digitale edities, waarbij online instrumenten mogelijk inline annotaties, hyperlinks en doorzoekbare indices bieden. Het bestaan van annotatiegidsen versterkt de toegankelijkheid en reproduceerbaarheid van interpretaties, maar de inhoud is afhankelijk van de keuzes van de redacteur en kan variëren in kwaliteit en perspectief. Zie ook: annotatie, tekstkritiek, scholair apparatus.