afgiftesnelheid

Afgiftesnelheid is de snelheid waarmee een stof wordt vrijgegeven uit een systeem naar de omgeving. Het begrip wordt veel gebruikt in farmacologie, materiaalwetenschap en milieukunde om te beschrijven hoe snel een actieve stof of component beschikbaar komt voor werking of detectie. De afgifte kan plaatsvinden uit doseringsvormen zoals tabletten, implantaten, patches of uit chemische of biologische systemen.

De maat van afgiftesnelheid is afhankelijk van verschillende factoren. Intrinsieke eigenschappen zoals oplosbaarheid, diffusiecoëfficiënt en stabiliteit van de stof spelen een rol, evenals eigenschappen van het dragersysteem zoals matrix, porositeit, dikte en oppervlakte. Omgevingscondities zoals temperatuur, pH, mechaniсhe agitatie en aanwezigheid van enzymen kunnen de snelheid beïnvloeden. Daarnaast wordt afgifte vaak doelgericht ontworpen: nulde orde (constante snelheid), eerste orde (snelheid die afneemt naarmate er minder stof over is), diffusie-gedreven modellen zoals het Higuchi-model en meer algemene modellen zoals Korsmeyer-Peppas die mechanismen van afgifte beschrijven.

Metingen vinden meestal plaats via in vitro dissolutie-testen of release-experimenten, gevolgd door modellering van de cumulatieve afgifte als functie van tijd. Praktische toepassingen omvatten gecontroleerde vrijgave van medicijnen, ontwikkeling van transdermale patches en implantaten, en milieubeslissingen rondom gecontrolled release van verontreinigende stoffen of nutriënten.

Samenvattend is afgiftesnelheid een cruciale parameter bij ontwerp en evaluatie van systemen waarin de tempo van stofvrijgave bepalend is voor werking, veiligheid en effectiviteit.