achtervoeglijke

Achtervoeglijke is een term uit de linguïstiek die aangeeft dat een vorm of proces betrekking heeft op het achteraan toevoegen van morfemen aan een woord, oftewel suffixation. Het woord verwijst naar wat in het Engels vaak “suffixal” genoemd wordt en staat tegenover voorvoeglijke (prefix) vorming, waarbij morfemen aan het begin van een woord worden toegevoegd. De term is afgeleid van achter- (achter) en voeg (samenvoegen).

In talen omvat achtervoeglijke vorming zowel inflectionele als derivationale processen. Inflectionele achtervoegsels drukken grammaticale informatie uit zoals getal, tijd of geslacht, zonder de kernwaarde van het woord wezenlijk te veranderen. Derivationale achtervoegsels veranderen de woordsoort of sturen nieuwe woorden aan, bijvoorbeeld van een zelfstandig naamwoord naar een bijvoeglijk naamwoord of een ander substantief.

Voorbeelden uit het Nederlands zijn onder meer:

- en als meervouds suffix in woorden zoals boek -> boeken, tafel -> tafels;

- -tje als verkleining, zoals boek -> boekje;

- -baar of -lijk die bijvoeglijke vormen opleveren, bijvoorbeeld zichtbaar en vriendelijk;

- -heid om abstracte zelfstandige naamwoorden te vormen, zoals vrijheid;

- -ering als derivatie, zoals werking van werk.

Achtervoeglijke morfemen komen veel voor in verschillende talen en spelen een grote rol bij de woordvorming en de markering van grammaticale relaties. De exacte set achtervoegsels en hun functies verschilt per taal, maar het basisprincipe van achteraan toevoegen blijft algemeen herkenbaar in linguïstische beschrijvingen.