achtergrondkennis

Achtergrondkennis is de verzameling kennis die iemand al bezit over de wereld, een vakgebied of een cultuur, en die nieuwe informatie interpreteert en context biedt. Het ondersteunt begrip, redeneren en overdracht van wat men leert naar wat men al weet. Achtergrondkennis kan worden onderverdeeld in algemene achtergrondkennis (bijvoorbeeld basiskennis over politiek, geschiedenis of natuurwetenschappen) en domæinspecifieke kennis (kennis die direct relevant is voor een vakgebied, zoals termen in de geneeskunde of grammaticale regels in een taal).

In cognitieve theorieën zoals de schema-theorie wordt achtergrondkennis gezien als vooropgezette mentale structuren die nieuwe informatie koppelen aan bestaande relaties. Die activatie vermindert de cognitieve belasting, versnelt begrip en maakt inferenties en transfer mogelijk. Het opbouwen van achtergrondkennis heeft voordelen: beter lees- en luisterbegrip, snellere probleemoplossing en beter toegepast leren in onbekende situaties. Echter, er zijn ook risico’s: verouderde of foutieve voorkennis kan misleidend zijn; biases en stereotypes kunnen ontstaan of versterkt worden; kennis kan ook leiden tot weerstand tegen nieuwe ideeën.

Hoe achtergrondkennis te ontwikkelen: bewust activeren van voorkennis voor een leeractiviteit (bijv. door voorspellende vragen of korte discussies), gevarieerd lezen, luisteren en gesprekken, en instructie die nieuwe concepten koppelt aan reeds bekende kennis. Toepassingen: in onderwijs, mediagebruik en communicatie vergroot achtergrondkennis de begrijpelijkheid en betrokkenheid. Meting gebeurt vaak via toetsen die eerdere kennis toetsen of opdrachten die vereisen koppelingen met bekende concepten.