aansporen

Aansporen is een Nederlands werkwoord met de betekenis iemand aansporen tot handelen: aanzetten, motiveren of stimuleren om een bepaalde handeling te verrichten. Het woord kan in informele en formele contexten voorkomen en wordt gebruikt in sport, onderwijs, arbeid en politiek. De bijbehorende zelfstandig naamwoord is aansporing, verwijzend naar de prikkel die tot actie leidt.

Qua constructie wordt aansporen meestal gebruikt met een direct object (iemand) en kan gevolgd worden door tot + infinitief: iemand aansporen tot iets. Voorbeelden: een coach die spelers aanspoort tot betere prestaties; een docent die leerlingen aanspoort tot meer inzet; politici die burgers aansporen tot participatie. De uitdrukking kan ook in de passieve vorm voorkomen: aangespoord worden.

Hoewel doorgaans positief is, kan aansporen ook een moreel geladen of juridisch relevante toon hebben. In juridische context spreekt men van aansporing tot een misdrijf, oftewel incitement tot misdrijf. In zulke gevallen kan het strafbaar zijn, afhankelijk van de aard van het aansporen en de wetgeving.

Etymologie: aansporen is samengesteld uit aan- (een opbouw- of versterkingsprefix) en sporen, het werkwoord dat letterlijk ‘sporen’ betekent. In deze betekenis verwijst het naar aansporen of stimuleren. De verwante vorm aansporing verwijst naar het motiverende principe of de prikkel zelf.

Zie ook: aanzetten, aanmoedigen, stimuleren, aansporing tot misdrijf.