Zilverkwiklegeringen

Zilverkwiklegeringen zijn metalen legeringen waarin kwik (Hg) is gekoppeld aan zilver (Ag) en andere metalen. De term wordt vooral gebruikt voor dentale amalgamen, de restauratiematerialen die jarenlang in de tandheelkunde gangbaar waren.

De poedercomponent van deze legeringen bestaat meestal uit een zilver-tin-koper legering, soms met een kleine hoeveelheid zink. Kwik wordt bij het mengen in hoeveelheden toegevoegd die ongeveer gelijk komen aan de poedermassa, zodat een plastische massa ontstaat die in tandenholtes kan worden geplaatst. Bij uitharding reageren de metalen en kwik tot een vaste amalgam; de uiteindelijke structuur bestaat uit verschillende intermetallische fasen en biedt een stevige, slijtvast harde laag.

Eigenschappen van zilverkwiklegeringen zijn onder meer een relatief hoge dichtheid, goede slijtvastheid en een redelijk goede marginale afdichting. Ze zijn bovendien relatief goedkoop en eenvoudig te verwerken. Nadelen zijn onder meer minder esthetiek vergeleken met moderne composietmateriaalien en zorgen over de giftigheid van kwik, evenals milieu- en gezondheidsrisico’s bij winning, productie en verwijdering. Door deze veiligheids- en milieufactoren is het gebruik van dentale amalgamen in veel regio’s afgenomen ten gunste van kwikvrije alternatieven, terwijl ze in sommige gevallen nog steeds worden toegepast in klinische situaties.

Historisch gezien speelde zilverkwiklegering een grote rol in de tandheelkunde vanaf de 19e eeuw; tegenwoordig wordt het gebruik beperkt door regelgeving en de beschikbaarheid van esthetischere en milieuvriendelijkere materialen.