Werkwoordvoorzetsel

Een werkwoordvoorzetsel is een vast samengestelde koppeling van een werkwoord met een voorzetsel die samen een specifieke betekenis uitdrukken en een vaste relatie tussen het werkwoord en zijn object aangeven. Het voorzetsel blijft doorgaans gekoppeld aan het werkwoord en bepaalt vaak welke relatie het werkwoord heeft met de rest van de zin. Deze koppeling beïnvloedt ook hoe de objecten van het werkwoord worden gevormd en geplaatst in de zin.

Veel voorkomende werkwoordvoorzetsels en voorbeeldkoppelingen zijn onder andere:

denken aan, wachten op, luisteren naar, houden van, deelnemen aan, reageren op, streven naar, genieten van, geloven in, bestaan uit. Deze combinaties worden veelal als één unit geleerd en gedragen zich grammaticaal als één werkwoord.

Een belangrijk kenmerk is dat sommige werkwoordvoorzetsels varianten toelaten die met een nuanceverschil gepaard gaan. Bijvoorbeeld denken aan versus nadenken over geven verschillende betekenissen: denken aan verwijst meestal naar een gericht, emotioneel aspect, terwijl nadenken over meer reflectief is. Andere werkwoorden laten eveneens verschil in betekenis zien afhankelijk van het gekozen voorzetsel.

Gebruik en vormgeving: Voornaamwoorden die samenwerken met een werkwoordvoorzetsel nemen meestal de obliquevorm aan achter het voorzetsel, zoals aan mij, op jou, met hem, voor ons. Het kennen van het juiste werkwoordvoorzetsel is belangrijk voor correcte betekenis en zinsstructuur in zowel schrift als spreektaal.