Veiligheidscategorieën

Veiligheidscategorieën is een classificatiesysteem dat veiligheidsrisico’s en de daaraan te koppelen beschermingsmaatregelen ordent op basis van de ernst van de risico’s, de kans op voorkomen of optreden en de mate van controle die vereist is. Het doel is om duidelijk aan te geven welke veiligheidsaanpakken nodig zijn voor een bepaalde situatie, product of proces.

In de praktijk worden veiligheidscategorieën in verschillende sectoren toegepast. In de machineveiligheid worden ze gebruikt om de betrouwbaarheid en de complexiteit van veiligheidsrelevante onderdelen aan te geven, zodat passende beschermingslagen en testvereisten kunnen worden vastgesteld. In de bouw en brandveiligheid worden materialen, constructies en compartimenten geclassificeerd op basis van brandvertraging, vlambaarheid en evacuatiemogelijkheden. Ook in productveiligheid en informatiebeveiliging kunnen categorieën helpen bij de bepaling van benodigde normen, tests en beveiligingsmaatregelen, zoals toegangscontrole, fouttolerantie en incidentrespons.

Het doel van deze classificatie is om risicobeoordelingen te structureren, ontwerpkeuzes te sturen, en compliance en documentatie te vergemakkelijken. Veiligheidscategorieën ondersteunen consistente communicatie tussen ontwerpers, beoordeelaars en toezichthouders en dragen bij aan transparantie in veiligheidsplanning.

Een nadeel kan zijn dat verschillende sectoren uiteenlopende systemen hanteren, waardoor vergelijkingen lastig kan zijn en misverstanden ontstaan als normen niet expliciet zijn genoemd. Het is daarom gebruikelijk om, bij toepassing van veiligheidscategorieën, eerst de relevante normen en sector-specifieke definities te raadplegen en vervolgens de categorie aan de juiste maatregelen te koppelen.