UVdegradatie

UV-degradatie is het proces waarbij materialen onder invloed van ultraviolette straling geleidelijk achteruitgaan. In veel kunststoffen, coatings en hout leidt de energie van UV-licht tot chemische veranderingen in de moleculaire structuur, meestal via fotochemische reacties die bindingen verbreken en oxidatieve processen stimuleren. Dit kan leiden tot verkleuring, sporen van veroudering en verlies van mechanische eigenschappen.

Mechanismen herkennen: UV-absorptie in moleculen veroorzaakt excitatie en vrij radicalen; zuurstof uit de omgeving reageert, wat leidt tot photo-oxidatie. De mate en aard van degradatie hangen af van het materiaal, de aanwezigheid van pigmenten of additieven en de blootstelling aan zonlicht, wind, hitte en vervuilende stoffen. Sommige lagen of pigmenten kunnen ultraviolet licht juist weerkaatsen of absorberen, wat de impact kan verkleinen of verplaatsen naar de diepte van het materiaal.

Veel voorkomende getroffen materialen zijn kunststoffen zoals polyethyleen, polypropyleen, PVC en PET, maar ook hout, textiel en coatings kunnen verkleuren en verzwakken. In coatings leidt UV-licht vaak tot chalking, krassen en barsten.

Preventie en mitigatie richten zich op het beperken van UV-energie of op stabilisatie van het materiaal. Hiervoor worden UV-stabilisatoren en HALS (hindered amine light stabilizers), UV-absorbers en antioxidants toegepast; beschermende coatings, pigmenten of folie kunnen de blootstelling beperken; ontwerpkeuzes en onderhoud dragen eveneens bij.

Behandeling en evaluatie gebeuren vaak met versnellingsweerbestendigheidstests onder UV-lampen (bijv. ISO 4892, ASTM G154), waarbij veranderingen in kleur, treksterkte, flexibiliteit en oppervlaktekwaliteit worden gevolgd.