achteruitgaan

Achteruitgaan is een Nederlands werkwoord dat aangeeft dat iets of iemand in positie, toestand of niveau achterop raakt. Letterlijk betekent het bewegen in de richting van wat achter ligt, maar figuurlijk wordt het gebruikt voor achteruitgang in de gezondheid, in prestaties of in maatschappelijke ontwikkelingen.

Het woord kan zowel letterlijk als figuurlijk toegepast worden. Een auto die achteruit gaat rijdt achteruit; iemand die achteruitgaat in zijn conditie verliest kracht of vaardigheden.

In de gezondheidszorg verwijst achteruitgaan vaak naar afname van fysieke functioneren of cognitieve functies bij oudere of zieke personen. In onderwijs en arbeid kan het betekenen dat kennis en vaardigheden minder goed behouden blijven of achterblijven ten opzichte van eerder gemeten niveaus. In economie of beleid duidt men op een daling van economische prestaties, welzijnsindicatoren of maatschappelijke vooruitgang.

Voorbeelden: “Zijn geheugen gaat achteruit naarmate hij ouder wordt”; “De economie gaat achteruit dit kwartaal”; “Het vermogen van de teamleden gaat achteruit.”

Synoniemen en gerelateerde termen zijn onder andere achteruitgang, teruggang en terugval; het tegenovergestelde is vooruitgang of vooruitgaan. In strikt medische context wordt het soms specifiek aangeduid als cognitieve achteruitgang of fysieke achteruitgang.