Trombineactiviteit

Trombineactiviteit verwijst naar de enzymatische activiteit van trombine, een serineprotease dat centraal staat in de bloedstolling. Trombine wordt gevormd uit prothrombine door het prothrombinasecomplex op fosfolipidische oppervlakken tijdens de stollingscascade. Trombine katalyseert de omzetting van fibrinogeen in fibrine en activeert bloedplaatjes, waardoor stolselvorming wordt gestimuleerd. Daarnaast versterkt trombine de cascade door positieve feedback: het activeert factoren V, VIII en XI en draagt bij aan de stabilisatie van het stolsel via factor XIII.

De activiteit van trombine kan op verschillende manieren worden gemeten. Een trombine-timing (TT) meet de tijd tot stolselvorming nadat trombine is toegevoegd aan plasma. Chromogene assays kvantificeren trombineactiviteit aan de hand van cleaving van synthetische substraten. Een meer omvattende methode is de trombine-generatie-assay (calibrated automated thrombography), die het vermogen om in plasma trombine te genereren over de tijd in kaart brengt. Trombineactiviteit wordt sterk gereguleerd door endogene anticoagulantia zoals antitrombine, heparine en het proteïne C-systeem, en door de trombomoduline/Proteïne C-route die factor Va en VIIIa inactiveren.

Clinisch gezien is afwijkende trombineactiviteit gelieerd aan zowel bloeding als trombose. Verminderde trombinegeneratie kan optreden bij tekorten aan stollingsfactoren of leverziekte en verhoogt het bloedingsrisico. Verhoogde trombineactiviteit wordt gezien bij kankergerelateerde trombose, sepsis en disseminated intravascular coagulation. Anticoagulantia zoals heparine of directe trombine-Remmers (bijv. dabigatran) beïnvloeden trombineactiviteit en worden soms gemonitord met TT- of anti-Xa-assays. Het meten van trombineactiviteit of trombinegeneratie ondersteunt zo de beoordeling van het evenwicht in hemostase en patiëntspecifieke tromboserisico.