Treinverkeer

Treinverkeer is het geheel van bewegingen van treinen over een spoorwegnet, inclusief passagiersverkeer en goederenverkeer, en de bijbehorende verkeersleiding en operationele processen. Het doel is veilige, betrouwbare en efficiënte vervoersdiensten met een optimale benutting van de infrastructuur.

De belangrijkste onderdelen zijn het spoorwegnet (sporen, wissels, kruisingen, stations en rangeerterreinen), de rijtuigen en locomotieven, de dienstregeling en capaciteitplanning, en de verkeersleiding en beveiliging (signaalgeving, interlocking en treinbeveiligingssystemen zoals ETCS).

Operaties omvatten het plannen, timen en toewijzen van treinen; het voorkomen en oplossen van conflicten op het netwerk; en het reageren op storingen of onvoorziene omstandigheden. Bij verstoringen worden ritten herpland, treinen omgeleid en reizigers geïnformeerd.

Beveiliging en regelgeving: veiligheidsnormen en certificering, toezicht en audits door spoorbeheerders en overheden. Europese wet- en regelgeving bevordert interoperabiliteit, TEN-T-richtlijnen en grensoverschrijdende coördinatie van goederen- en passagierstreinen.

Technologie en infrastructuur: voortdurende vernieuwing van de infrastructuur, zoals elektrificatie en de aanleg van snelle lijnen, en inzet van geautomatiseerde systemen en digitale signaal- en verkeersleiding. Voorbeelden zijn ETCS, GSM-R en automatische treinbewegingen of driver-assistsystemen. Data-analyse en simulatie ondersteunen planning en realtime besluitvorming.

Trends en uitdagingen: toenemende focus op punctualiteit en betrouwbaarheid, betere reizigersinformatiesystemen en multimodaliteit. Duurzaamheid en decarbonisatie, grensoverschrijdend goederenvervoer en digitalisering van processen bepalen de toekomstige capaciteit en prestaties van het treinverkeer.