Traitagressie

Traitaggressie is een stabiele persoonlijke eigenschap die verwijst naar de neiging om in reactie op waargenomen dreiging of provocatie met agressie te reageren, of dit nu in gedachten, gevoelens of gedrag tot uiting komt. Het wordt gezien als een trait-achtige dimensie van personality, en onderscheidt zich van situatiegebonden (state) agressie die per context kan variëren.

Meting en beoordeling: Traitaggressie wordt doorgaans vastgesteld met zelfrapportages zoals de Buss-Perry Aggression Questionnaire (BPAQ) en de Aggression Questionnaire (AQ). Deze instrumenten bevatten vaak subschalen voor fysieke agressie, verbale agressie, boosheid en vijandigheid. Observaties en informant-beoordelingen kunnen aanvullend zijn. Ondanks hun veelvuldige gebruik zijn beoordelingen gevoelig voor sociale wenselijkheid en culturele normen.

Verbanden en begrenzingen: Hogere traitaggressie gaat samen met externe problemen zoals delinquentie en antisociale uitkomsten, maar is geen gegarandeerde predictor van geweld. Het komt vaak samen voor met impulsiviteit, vijandigheid en verminderde empathie, en wordt beïnvloed door omgevingsfactoren en levenservaringen. Ook genetische en neurobiologische factoren spelen een rol, bijvoorbeeld in systemen die emoties reguleren en inhibitie sturen.

Ontwikkeling en verandering: Hoewel vrij stabiel in de volwassenheid, kan traitaggressie veranderen door interventie en levensomstandigheden. Risicofactoren zijn onder meer vroege tegenslagen, hars parenting en blootstelling aan geweld; beschermende factoren omvatten steunende relaties en training in emotieregulatie en probleemoplossing.

Toepassingen en implicaties: In klinische en forensische contexten helpt traitaggressie om stabiele neigingen tot agressief gedrag te beschrijven en informatie te bieden voor risico-inschatting en behandelplanning, mits geïntegreerd met andere gedragsindicatoren.