Titratie

Titratie is een kwantitatieve analytische methode waarmee de concentratie van een opgeloste stof (het analyte) wordt bepaald door deze te laten reageren met een oplossing met bekende concentratie (de titrant). De hoeveelheid titrant die nodig is om de reactie volledig te laten verlopen, wordt gemeten, meestal als volume uit een buret.

Het proces berust op het equivalentiepunt, het punt waarop de hoeveelheid reagente in chemische verhouding overeenkomt met de stoichiometrie van de reactie. Het endpoint is het waargenomen signaal dat aangeeft dat het equivalentiepunt nabij is, bijvoorbeeld een kleurverandering door een indicator of een signaal van een elektrode bij potentiometrische titraties.

Veelvoorkomende typen titratie zijn zure-basetitratie, redox-titratie, complexometrische titraties (bijv. met EDTA) en precipitatie-titratie. In zure-basetitraties wordt vaak een indicator zoals fenolftaleïne of methyloranje gebruikt; bij potentiometrische titraties kan het signaal een verandering in pH of redoxpotentiaal zijn.

De traditionele opstelling omvat een buret, een pipet en een Erlenmeyer (de analysevloeistof in een reageerbeker), plus een statief en optioneel een warmte- of koelomgeving. Buretaflezingen zijn cruciaal en moeten nauwkeurig gebeuren. Bij automatische titraties regelt een titrator de toevoeging en registreert hij het signaal.

Berekeningen hangen af van de stoichiometrie van de reactie. In eenvoudige gevallen geldt M1V1 = M2V2, waarbij M en V de molariteit en het volume van respectievelijk analyte en titrant zijn. Voor complexere verhoudingen moet de reactievergelijking worden toegepast.

Toepassingen liggen in laboratoriumanalyse, water- en milieuonderzoek, farmacie en voedselchemie. Nauwkeurigheid hangt af van de juiste indicator of detector, kalibratie van de titrant en exacte aflezing. Veelvoorkomende fouten zijn leesfouten, niet-zuivere reagenten en endpointverschuiving. Moderne titraties kunnen automatisch worden uitgevoerd met titrators en kunnen potentiometrisch of fotometrisch signaleren, wat precisie en throughput verhoogt.