Streetsontwerp

Streetsontwerp is het vakgebied binnen stedelijke planning en civiele techniek dat zich richt op het vormgeven van straten en de openbare ruimte. Het doel is een evenwicht tussen mobiliteit en leefruimte: veilige, toegankelijke en efficiënte straten die tegelijk ruimte bieden aan voetgangers, fietsers, openbaar vervoer en bewoners.

Kernprincipes van streetsontwerp zijn veiligheid, toegankelijkheid en doorstroming, evenals leefkwaliteit, duurzaamheid en klimaatbestendigheid. Hierbij gaat het om de juiste balans tussen snelheid en overzicht, minimalisering van conflicten tussen verschillende gebruikers en het creëren van plekken die uitnodigen tot sociaal verkeer en economische activiteit. Het ontwerp sluit aan op de context en functionele rol van de straat: woonstraten, winkelstraten, hoofdwegen, schoolroutes en maravelijke publiekstoegang.

Belangrijke ontwerpkeuzes en elementen omvatten ruimtelijke indeling (wegprofiel, kruispunten, bufferzones), trottoirs en verblijfruimte, fietspaden en busbanen, parkeervoorzieningen, snelheidsremmers, verkeerstechnische voorzieningen, straatmeubilair, lighting en groenvoorzieningen. Daarnaast spelen drainage, waterterugwinning en geluidbeperking een rol. Typologisch kan streetsontwerp variëren van woonerven en gedeelde ruimtes tot traditionele verkeersaders en pleinen; in de Nederlandse praktijk zijn concepten als woonerf en gedeelde ruimte bekend en beïnvloeden ze uitvoering.

Proces en uitvoering verlopen meestal via een multidisciplinair traject met betrokkenheid van bewoners en belanghebbenden. Typische fasen zijn inventarisatie en visie, schetsontwerp, definitief ontwerp en uitvoering, gevolgd door evaluatie. Praktische hulpmiddelen zijn verkeersmodellering en performance-evaluaties op veiligheid, bereikbaarheid, leefomgeving en economische waarde. Op trendsgebied spelen Complete Streets-principes en klimaatadaptatie een toenemende rol bij het toekomstbestendig maken van straten.