Salariscompressie

Salariscompressie is het verschijnsel waarbij de loonverschillen tussen werknemers met verschillende functies, ervaringsniveaus of verantwoordelijkheden kleiner worden. Het kan optreden binnen een organisatie of op de bredere arbeidsmarkt en verwijst naar een verschuiving in beloningsstructuren waardoor lage lonen relatief sneller stijgen dan hoge lonen.

Oorzaken hiervan zijn onder meer stijgingen van het minimumloon en cao-lonen die vooral de onderkant van de beloningshiërarchie raken; herontwerp van loonstructuren en functiewaarderingssystemen die bandbreedtes verkleinen; beperkte ruimte voor hoge loonsverhogingen of onderscheidingen tussen topfuncties; en het verschuiven van beloningsbeleid naar prestatie-afhankelijke verhogingen die niet altijd even sterk uitpakken voor hogere functies. Ook inflatie en veranderingen in de arbeidsmarkt kunnen compressie veroorzaken wanneer beloningen voor lagere functies sterker stijgen dan die voor hogere functies, of wanneer loopbaanprogressie stagneert.

Vormen van salariscompressie omvatten verticale compressie (kleinere kloof tussen lage- en hoge functie-niveaus) en horizontale compressie (kleinere verschillen tussen verschillende functies of rollen op hetzelfde niveau). Compressie kan ook ontstaan doordat promoties minder vaak plaatsvinden of doordat nacalculaties van lonen minder differentiërend zijn.

Gevolgen voor organisaties en medewerkers zijn onder meer mogelijke verbeteringen in loonrechtvaardigheid en retentie van lager betaalde werknemers, maar ook risico’s zoals verminderde prikkel voor opleiding en carrièregroei, lagere aantrekkelijkheid van hogere functies en mogelijke demotivatie bij topmedewerkers. Beheermaatregelen bestaan uit herziening van beloningsbeleid, het herdefiniëren van functiebandbreedtes, differentiatie waar mogelijk, en het combineren van financiële beloningen met niet-financiële prikkels.