uitpakken

Uitpakken is een Nederlands werkwoord met meerdere, meestal gerelateerde betekenissen. De meest gebruikelijke betekenis is het verwijderen van de inhoud uit een verpakking, zoals een doos, pakket of koffer. In die zin wordt vaak gesproken van het pakket uitpakken of de koffer uitpakken. Het werkwoord kan in allerlei situaties voorkomen waarin iets nog verborgen of ingepakt is en vervolgens zichtbaar wordt.

Een veelvoorkomende toepassing is het letterlijk openen of uitpakken van een levering of reisbagage. Voorbeelden zijn: het pakket uitpakken dat net is bezorgd of de koffers uitpakken na een vakantie. In deze context is het verwachte handeling: "Ik pak het pakket uit" of "Zij pakken de koffers uit op de gang."

Naast de letterlijke betekenis kent uitpakken ook een figuurlijke betekenis: iemand of iets uitgebreider, demonstratiever laten zien of presenteren. In deze zin betekent uitpakken: 'uit de mouwen steken', 'alles geven', of 'de volle gang inzetten'. Vaak volgt een voorzetsel zoals "uitpakken met" of gebraucht in zinsneden als "Hij pakte uit met een uitgebreide presentatie en cijfers." Deze betekenis wordt vooral in informele en publieke contexten gebruikt.

Etymologisch komt uitpakken van uit- (vanwege het openen) en pakken (grijpen of vastpakken). In de vervoeging is het werkwoord scheidbaar: tegenwoordige tijd kan men zeggen "Ik pak het uit" en in voltooid deelwoord is het "uitgepakt." Het gebruik is gangbaar in zowel informele als formele teksten in het Nederlands en komt voor in zowel de Nederlandse als Vlaamse taalvarianten.

---