Ruimtevolume

Ruimtevolume, vaak gewoon volume genoemd, is de hoeveelheid ruimte die een object of een regio inneemt in de drie dimensies. Het is een maat voor inhoud en wordt uitgedrukt in kubieke eenheden, zoals kubieke meters (m^3) of kubieke centimeters (cm^3). Het volume onderscheidt zich van oppervlak (2D) en van massa; de verhouding tussen massa en volume gaat vaak samen met dichtheid (ρ = m/V).

Bij regelmatige vormen kan het volume direct worden berekend met afmetingen: voor een kubus of rechthoekige doos V = l × b × h; voor een cilinder V = π r^2 h; voor een bol V = (4/3) π r^3; voor een kegel V = (1/3) π r^2 h. Het SI-stelsel werkt met m^3 als basis-eenheid; 1 m^3 komt overeen met 1000 liter.

Bij onregelmatige vormen kan het volume worden bepaald door integratie over het gebied, of door waterverplaatsing volgens de Archimedeanse methode. Moderne methoden omvatten 3D-scanning en CAD-modellen, waarmee complete ruimtelijke volumes kunnen worden berekend.

Toepassingen van ruimtevolume zijn onder meer design en constructie, opslag en logistiek, en industriële processen waarbij ventilatie, verwarming of koeling van een ruimte van belang is. In de bouw en gebouwde omgeving speelt ruimtelijk volume een rol bij energie-efficiëntie, akoestiek en comfort; in wetenschap en techniek is volume cruciaal bij gasdynamica, thermodynamica en materialenkrachten.

Samengevat beschrijft ruimtevolume de inhoud van een driedimensionale ruimte en wordt het berekend of gemeten in kubieke eenheden, met uiteenlopende methoden afhankelijk van de vorm en context.