Ruimteverkenning

Ruimteverkenning is het systematisch onderzoeken van de ruimte buiten de aardatmosfeer, met bemande of onbemande missies. Het doel is wetenschappelijke kennis te vergroten, technologische ontwikkeling te bevorderen en mogelijk toekomstige toepassingen voor de mensheid te verkennen, zoals telecom, weer- en aardobservatie en resource-ontwikkeling.

De geschiedenis van ruimteverkenning kent belangrijke mijlpalen. In 1957 lanceerde de Sovjetunie de eerste kunstmatige satelliet, Spoetnik 1, waarmee het ruimtevaarttijdperk begon. In 1961 bereikte Yuri Gagarin als eerste mens de ruimte. Het maanlandingprogramma van de jaren zestig en negentig bracht mensen op de maan, terwijl in de decennia daarna onbemande ruimteverkenning enorme vooruitgang boekte met planetarische sondes en lange-termijnonderzoek. Sinds de jaren negentig opereren internationale ruimtestations zoals het ISS als laboratorium in een gewichtloze omgeving. Recente mijlpalen zijn robotthema’s op Mars, de opkomst van commerciële ruimtevaart en grootschalige observatoria zoals de James Webb Space Telescope.

Ruimteverkenning omvat bemande missies, onbemande robotmissies en astronomische observaties vanuit de ruimte. Bemande missies richten zich op menselijke aanwezigheid in de ruimte en exploratie van nabijgelegen hemellichamen; onbemande missies voeren verkenningen uit waar mensen niet direct kunnen opereren. Ruimteteleescopen, verkenningsvliegtuigen en satellieten leveren fundamentele kennis over het universum, de aarde en het zonnestelsel.

De ambitie voor de toekomst ligt onder meer bij maan- en Marsverkenning, robuuste technologieën voor lange duur in de ruimte en internationale samenwerking om kosten en risico’s te delen. Tegelijkers zijn er uitdagingen zoals kosten, veiligheid, ruimteafval en governance die het tempo van ruimteverkenning mede bepalen.